İnmemiş Testis
Erkek çocuklarda en sık görülen dış genital sistem anomalilerinden birisi olan kriptorşidizm (inmemiş testis), 1 yaşını doldurmuş 100 erkek çocuktan birisini etkilemektedir. Testislerden birisi ya da her ikisinin birden skrotumda ele gelmemesidir. Çoğunlukla anne-babanın ya da çocuk doktorunun fark etmesi sonucu başvurmaktadırlar.
İnmemiş testisi genellikle palpe edilebilen (ele gelen) ve palpe edilemeyen diye sınıflandırmaktayız. Ele gelen testisler çoğunlukla kasık bölgesinde iken, ele gelmeyen testisler bazen kasık bölgesinde bazen bu bölgenin dışında ve bazen de karın içinde olabilmektedir.
İki taraflı palpe edilemeyen testis söz konusu ve beraberinde hipospadias gibi seksüel farklılaşma problemi şüphesi var ise acil olarak endokrinolojik ve genetik değerlendirme gereklidir.
Retraktil testis ise kuvvetli bir kremater kası refleksine bağlı olarak skrotuma inip çıkan testistir ve muayene sırasında skrotuma indirdiğimiz zaman bir süre kasık bölgesine geri kaçmaz. Retraktil testiste herhangi bir tedaviye genellikle gerek yoktur ve izlenmektedir. Tanıda en önemli ve güvenilir yöntem fizik muayenedir. Ultrason, bilgisayarlı tomografi ve MR görüntülemenin ek yararı olmamaktadır. Muayene sırasında skrotum diye adlandırdığımız testislerin yerleştiği bölge ve kasık bölgesi hem yatar pozisyonda hem de bağdaş pozisyonunda dikkatlice incelenmektedir.
Muayene ile çoğunlukla gerçek inmemiş testisin retraktil testisten veya herhangi bir lenf bezinden ayırd edilmesi mümkündür.
Tedavi
Eğer testis doğumdan sonraki ilk 9 ay içinde inmemiş ise maalesef daha fazla beklemenin yararı olmamaktadır. Testis dokusundaki bozulmayı önlemek için mutlaka tedavi planlanmalıdır. Medikal tedavi kapsamında kullandığımız insan koryonik gonadotropin-hCG (human chorionic gonadotrophin) ya da gonadotrophin releasing- hormone (GnRH) ‘nun başarısı %20’ler civarındadır. hCG yaş ve kiloya göre 6000-9000 U olarak kullanılmaktadır. Hormon tedavisi uygulanacak olan cerrahi tedaviden önce ya da sonra kullanıldığında yararlı olabilmektedir.
İnmemiş testis ameliyatında (orşiyopeksi) testis bulunduktan sonra damarları ve vaz deferens korunarak etrafından serbestleştirilip skrotuma indirilmektedir. Başarısı ortalama olarak %90’ın üzerinde olabilmektedir. Sonradan gelişebilecek testisin yukarıya kaçmasını engellemek için tüm kremaster liflerini ayırmak ve çoğunlukla karşılaştığımız açık fıtık kesesini kapatmak gerekmektedir. Ameliyat günübirlik bir işlemdir ve iyileşme kısa sürede olmaktadır.
Palpe edilemeyen testislerde, testisin yerini ve tedavi şeklini belirlemek amacı ile kasık bölgesinin eksplorasyonu ve laparoskopi gerekebilmektedir. Diğer testisi normal olan 10 yaşını aşmış çocuklarda palpe edilemeyen testis karın içinde saptanırsa hem fayda sağlamayacağı için hem de testis tümörü riski açısından çıkarılmalıdır. İki taraflı karın içi testislerde ya da tek taraflı karın içi testislerde çocuk 10 yaşından küçük ise, bir aşamalı yada iki aşamalı Fowler-Stephens operasyonu yapılabilir.